ร้านสะดวกซื้อเคลื่อนที่... สะดวกกว่านี้มีอีกไหม

         สัญญาณไฟกำลังเปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีเหลือง รถยนต์แต่ละคันต่างพากันชะลอความเร็วเพื่อเตรียมจอดติดสัญญาณไฟแดงตรงสี่แยกในเวลาอีก สาม... สอง... และหนึ่งวินาที

        เหล่าแม่ค้าที่ยืนออกันอยู่เต็มฟุตปาธพร้อมด้วยสินค้าสารพัดชนิดต่างก็กำลังเตรียมถลาลงบนถนนทันทีที่สัญญาณไฟแดงจะปรากฏขึ้นในเวลาอีก สาม... สอง... และหนึ่งวินาทีเช่นกัน

         ในภูมิภาคแอฟริกาตะวันตก ไม่ว่าจะเป็นประเทศกานา โตโก หรือเบนินที่ผมเพิ่งไปเที่ยวมานั้น ช่วงเวลารถติดคือนาทีทองสำหรับทำมาหากินของเหล่าประชาชนคนขยันที่เทินสินค้าหลากชนิดไว้บนศีรษะ ขณะเดียวกันก็เป็นนาทีคว้า....ไม่ว่าของกินหรือของใช้ของขาช้อปที่นั่งสลอนกันอยู่บนรถ

         ที่ผมเห็นนั้นส่วนมากจะเป็นแม่ค้ามากกว่าพ่อขาย และจังหวะเวลาที่ผมชอบมากที่สุดคือเวลาที่รถกำลังชะลอความเร็วและค่อยๆ วิ่งผ่านพวกเธอไปก่อนจอดนิ่งสนิทตรงสี่แยก ผมแอบเห็นพวกเธอยืนโพสต์กันในลีลาประหนึ่งนางแบบ หลังตรง คอตรง บางคนกอดอก ไม่ก็เท้าสะเอว คางแอบเชิดนิด ๆ และแววตาก็แอบมี Attitude หน่อยๆ ก่อนที่จะปรี่ลงมาเดินเร่ขายสินค้าด้วยลีลาระเหิดระหงราวกับว่าถนนนั้นเป็นดั่ง Catwalk

         ต่างคนต่างเดินเข้ามาแวะขายสินค้าตามรถคันนู้นคันนี้อย่างอารมณ์ดีแม้อากาศจะร้อน หรือแดดจะเปรี้ยงเที่ยงบ่ายชวนหงุดหงิดขนาดไหน และหากว่ามีรถติดสัญญาณไฟอยู่หลายคันพร้อมๆ กัน อัตราการกระจายตัวของพ่อค้าแม่ขายก็จะอยู่ในระดับสูงเพราะ Demand มีมากกว่า Supply ต่างคนต่างวิ่งไปยึดพื้นที่ขายของของตัวเองตามรถคันต่าง ๆ แต่ถ้ามีรถติดสัญญาณไฟอยู่คันเดียวหรือเพียงไม่กี่คัน Supply ก็จะกลายเป็นมากกว่า Demand จึงส่งผลให้การกระจายตัวเปลี่ยนเป็นการกระจุกตัวไปทันที เพราะเธอทุกคนจะวิ่งมารุมล้อมรอบรถโชคดีคันนั้น

        รับอะไรดีคะ? จะรับอะไรบ้างไหมคะ? ลดกระจกลงหน่อยสิคะ? ของดีๆ ทั้งนั้นเลยค่ะ แล้วก็ยังสดๆ อยู่เลยนะคะ ไม่เปลี่ยนใจหรือคะ?.... โอย สนุก แล้วคุณล่ะครับ...อยากจะช้อปอะไรบ้างไหม? ถ้าอย่างนั้น....ตามผมมา

         ผลไม้สดๆ อย่างส้ม กับสับปะรดนั้นก็มีทั้งแบบปอกและไม่ปอกเปลือก...จะเลือกแบบไหนก็ได้ ส่วนกล้วยนั้นจัดเป็นของเบสิคที่พบได้แทบทุกแยกและมีหลากหลายชนิดไม่ว่าจะผลเล็กผลใหญ่ตั้งแต่กล้วยไข่ไปจนกล้วยหอมยักษ์ จะเป็นลูกเป็นพวงหรือเป็นหวีก็มีหมด จะขาดก็ที่เป็นเครือเท่านั้น

         น้ำเปล่าเย็นๆ ก็เป็นที่ต้องการมากเพราะอากาศร้อน แบบขวดพลาสติกนั้นถือว่าแสนจะธรรมดาเพราะเห็น ๆ ขายกันอยู่ในเมืองไทย ที่แปลกตากว่าบ้านเราก็คือน้ำเปล่าบรรจุถุงพลาสติกแบบที่สามารถใช้ฟันกัดเพื่อฉีกออกและดื่มได้เลย ถึงมันจะสะดวกแต่ผมก็แอบรู้สึกห่วงเรื่องสิ่งแวดล้อมเพราะนั่นคือการสร้างขยะให้เกลื่อนเมืองจากถุงพลาสติกที่บรรจุน้ำเหล่านี้

        พวกเครื่องดื่มมักมากันแบบหลากหลายละลานตา นอกจากน้ำเปล่าแล้วก็มักจะมีน้ำอัดลมสารพัดสี น้ำหวานแต่งกลิ่นเจือรสผลไม้ โยเกิร์ตพร้อมดื่ม นมกล่องหลากรส และที่ผมตื่นเต้นสุดๆ คือนมไวตามิ้ลค์ที่มาเดินทางมาไกลจาก Thailand เลยนะครับ และที่สำคัญก็คือมีไวตามิ้ลค์รสล้วยหอมขายด้วย ซึ่งไวตามิ้ลค์รสนี้ไม่มีขายในเมืองไทยแต่กลับกลายเป็นที่นิยมของคนท้องถิ่นจนขายดีถล่มทลาย ระหว่างที่ผมเดินทางท่องเที่ยวอยู่ที่นั่น ผมก็ได้กลายมาเป็นลูกค้าคนสำคัญที่ดื่มเครื่องดื่มอิ่มสบายท้องรสกล้วยนี้อยู่เรื่อยๆ

       ความมหัศจรรย์สำหรับผมอีกอย่างคือมีสินค้าอย่างโยเกิร์ตแท่ง ไอศกรีมแท่ง และขนมปังไอศกรีมขายด้วย โดยสินค้าต้องการความเย็นเหล่านี้จะได้รับการห่อเก็บไว้ในถุงพลาสติกใสเพื่อให้มองเห็นสินค้าว่าเป็นชนิดใดและรสชาติแบบไหน โดยจะวางซ้อนกันในตู้กระจกกรุไม้และเดินเร่ขายใต้แดดระอุ ที่ผมว่ามหัศจรรย์ก็เพราะว่ามันยังเก็บความเย็นไว้ครบถ้วนรวมทั้งยังคงรูปและเนื้อแบบไอศกรีมที่ยังไม่ละลายทั้งๆ ที่เขาไม่ได้ใช้กล่องโฟโปะน้ำแข็งแต่อย่างใด แต่ผมไม่ทราบนะครับว่ามีตู้แช่แอบวางอยู่ตรงมุมหนึ่งมุมไหนของสี่แยกไฟแดงนั้นด้วยหรือเปล่า

       ขนมปังปอนด์หรือบาแก็ตดุ้นใหญ่ๆ ในผ้ามุ้งดู (เหมือน) สะอาดน่ากินไม่ใช่มีให้เห็นเฉพาะแค่ตอนเช้า แต่มีให้เห็นทั้งวันไม่ว่าจะเที่ยงบ่ายเย็นย่ำค่ำมืดขนาดไหน และดูเหมือนว่าจะป็นสินค้าขายดีเสียด้วยเพราะผมเห็นขาช้อปโกยเข้ารถกันเรื่อย ๆ และถ้าเหลือบตามองขึ้นไปบนฟุตปาธก็จะพบแผงบัญชาการพร้อมขนมปังดุ้นใหญ่ๆ ที่เตรียมไว้นำมาเทินศีรษะเร่ขายทันทีที่รถติดสัญญาณไฟแดงในคราวต่อ ๆ ไป

      ของคาวอย่างเนื้อสัตว์เสียบไม้ย่างซอสบาร์บีคิว ไม่ว่าเนื้อแพะ เนื้อแกะ เนื้อวัว หรือเนื้อไก่ก็มาเป็นถังใหญ่ ๆ และหากแม่ค้าขายสินค้าเหมือนกันก็ดูเหมือนว่าจะไม่เป็นปัญหาแต่อย่างใด ผมเห็นพวกเธอทักทายและเมาท์มอยกันอย่างสนุกสนานโดยไม่ได้ปรี่เข้าไปไล่อีกฝ่ายหนึ่งออกจากพื้นที่แต่อย่างใด เรียกว่าต่างถ้อยทีถ้อยทำมาหากินด้วยกัน

       สินค้าแฟชั่นอย่างเสื้อยืด ผ้ากาปูลาน่า แว่นตากันแดด รองเท้าแตะ ก็มีนะครับ และที่ผมอึ้งสุด ๆ ก็คือแม่ค้ารายหนึ่งที่มาพร้อมกับตู้ใบเขื่องและสูงขึ้นไปจากศีรษะอยู่พอสมควร และในตู้นั้นมีวิกและผมเปียถักหลายทรงหลากสี ยาย้อมผม แชมพู หวี กิ๊บติดผม ฯลฯ มันดูเหมือน “บิวตี้ ซาลอน” เคลื่อนที่มาก ๆ และผมก็เสียดายมาก ๆ ที่ไม่ได้เก็บภาพประทับใจนั้นไว้ และผมก็คิดไม่ออกว่าขาช้อปบนรถนั้นเลือกสินค้าแฟชั่นหลากหลายเหล่านี้ทันกันได้ยังไงในเมื่อเวลารถติดสัญญาณไฟนั้นก็มีจำกัด ทักษะแบบนี้อาจพบได้ที่ภูมิภาคนี้ที่เดียว

       สินค้าอีกกลุ่มคือของขบเคี้ยวอย่างถั่วทอด ถั่วคั่ว แป้งทอดเป็นก้อนกลม ๆ และโดนัท ซึ่งมีขายอยู่ไม่น้อยเลย

       นอกจากสี่แยกไฟแดงที่มีแม่ค้าเดินขายกันคึกคักแล้ว อีกบริเวณหนึ่งก็คือชายหาดครับ ภาพที่นำมาให้ชมนั้นคือบริเวณชายหาดเมืองอวีดาฮ์ (Ouidah) ประเทศเบนิน (Benin) ที่ผมมีโอกาสแวะไปนั่งเล่นรับลมชมวิว แม้ค้าคนเก่งเดินเทินข้าวของสารพัดอย่างแวะเวียนมาขายไม่หยุดหย่อน และตามสถานที่ท่องเที่ยวเช่นนี้ก็ย่อมจะมีของที่ระลึกมาจำหน่ายด้วยเช่นพวกงานไม้ งานจักรสานต่าง ๆ

        อ้อ.... ลุงโคฟี่ (Kofi) ไกด์ของผมได้เตือนเอาไว้ว่าเหล่าพ่อค้าแม่ขายส่วนใหญ่ไม่ค่อยชอบให้เราถ่ายรูปนะครับ จะยกกล้อง DSLR ขึ้นมาก็เกรงว่าจะเกิดเรื่อง มือถือจึงเป็นทางออก สลับกับกล้อง GoPro ตัวเล็ก ๆ และบางครั้งต้องถ่ายตอนรถใกล้จะจอดหรือทันที่ทีเริ่มออกตัว... ภาพชัดบ้างไม่ชัดบ้างถือว่าให้อารามณ์ตามจริงละกันนะครับ

        ที่แอฟริกาตะวันตกไม่มีร้านสะดวกซื้อเปิดให้บริการ 24 ชั่วโมงแบบที่เราคุ้นเคย ดังนั้นอย่าหวังว่าจะได้ยินเสียง “ติ๊งต่อง” ก่อนเลี้ยวเข้าร้านสว่างสดใสที่มาพร้อมกับไอเย็นๆ เด็ดขาด

        แต่หากหิวขึ้นมา หรืออยากมองหาของซื้อของใช้ล่ะก็..... ไปสี่แยกเลยครับ แล้วร้านสะดวกซื้อเคลื่อนที่แบบนี้จะเคลื่อนที่มาหาเราเอง

       สะดวกกว่านี้มีอีกไหมครับ?

 

ขอขอบคุณภาพจาก

ดวงฤทัย พุ่มชูศรี Facebook Ning’s Homemade
นนทวัฒน์ พุ่มชูศรี

 

Story by โลจน์ นันทิวัชรินทร์