ภัทรพงศ์ วงศ์กิจเกษม : ผู้นำตลาดโอ๊ะป่อยให้เติบโตบนทางสายพอเพียง จากลำน้ำภาชี สู่ตลาดวิถีพุทธที่เติบโตด้วยหัวใจชุมชน
ในเช้าวันเสาร์–อาทิตย์ที่อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี นักท่องเที่ยวหลายร้อยชีวิตจะมารวมตัวกันริมลำน้ำภาชี เพื่อรอ “พระล่องแพ” — พิธีตักบาตรที่เป็นเอกลักษณ์ของ ตลาดโอ๊ะป่อย ตลาดเช้าที่ไม่ได้มีดีแค่ความน่ารักของวิถีพื้นถิ่น แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของความสามัคคีในชุมชนที่เติบโตด้วยหัวใจพุทธ
และเบื้องหลังความสำเร็จนั้น คือ ภัทรพงศ์ วงศ์กิจเกษม หรือผู้ใหญ่บี ผู้นำหมู่บ้านท่ามะขาม ผู้ใช้แนวคิดพอเพียงและศรัทธาในธรรมะ สร้างพื้นที่เล็ก ๆ ริมธารให้กลายเป็นตลาดชุมชนที่มีชื่อเสียงระดับประเทศ และได้รับรางวัล Thailand Tourism Sustainability Awards 2025 จากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
จุดเริ่มของ “โอ๊ะป่อย”
ปี 2561 คือปีที่ผู้ใหญ่บีได้รับเลือกให้เป็นผู้นำหมู่บ้านท่ามะขาม ซึ่งมีชาวกะเหรี่ยงกว่า 300 ครัวเรือน เขาได้รับโจทย์จากพัฒนาอำเภอสวนผึ้งให้จัดตั้งตลาดชุมชนในโครงการหมู่บ้านท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี
“ตอนนั้นผมไม่เคยทำตลาดมาก่อนเลยครับ แต่คิดไว้ตั้งแต่ต้นว่า ตลาดนี้ต้องเป็นของทุกคน ต้องร่วมกันคิดร่วมกันทำ”
ผู้ใหญ่บีเล่ายิ้ม ๆ ถึงช่วงเริ่มต้นที่อาศัยหลัก บวร (บ้าน–วัด–โรงเรียน) เป็นแกนกลาง โดยมีสมาคมธุรกิจท่องเที่ยวสวนผึ้งและภาคเอกชนช่วยสนับสนุนทั้งองค์ความรู้ การบริหาร และการตลาด
คำว่า “โอ๊ะป่อย” เป็นภาษากะเหรี่ยง แปลว่า พักผ่อน
“ผมอยากให้ตลาดนี้เป็นพื้นที่ที่คนได้มาพักทั้งกายและใจหลังจากทำงานมาทั้งสัปดาห์”
ด้วยแนวคิดนี้ ตลาดจึงถูกออกแบบให้กลมกลืนกับธรรมชาติ มีต้นไม้ใหญ่ให้ร่มเงา ลำธารน้ำใสไหลผ่าน และบรรยากาศที่พาให้ผู้มาเยือนรู้สึกเหมือนย้อนกลับไปเมื่อ 50 ปีก่อน
ตลาดเล็ก ๆ ที่โตด้วยหัวใจ
จากนักท่องเที่ยวเพียงหลักพันในช่วงเริ่มต้น ปัจจุบัน ตลาดโอ๊ะป่อย มีผู้มาเยือนกว่าหมื่นคนต่อวัน และเคยพีคถึง 15,000 คน แต่ผู้ใหญ่บีเลือก “หยุดไว้แค่นี้”
“เราคิดแบบพอเพียงครับ แค่นี้พอแล้ว ถ้าขยายใหญ่ไปกว่านี้เราจะควบคุมไม่ได้”
ตลาดวันนี้มีร้านค้า 43 ร้าน ล้วนเป็นคนในชุมชนที่ผลัดกันขายสินค้าไม่ซ้ำกัน เพื่อให้ทุกคนมีโอกาสเท่าเทียม
อาหารพื้นถิ่นอย่าง ขะน่อง อุ๊ย อุ๊ย, ข้าวแดกงา, ข้าวแกงกะเหรี่ยง, และ ข้าวห่อกะเหรี่ยง กลายเป็นจานเด็ดที่ใครมาถึงต้องลอง
“สิ่งที่ผมภูมิใจที่สุดคือ ตลาดนี้เป็นตลาดวิถีพุทธครับ ตอนเช้าเราจะเห็นทั้งเด็กและผู้ใหญ่ใส่บาตรพระล่องแพ เป็นภาพที่ทำให้ผมรู้สึกว่าเราทำถูกทาง”
สืบสานวัฒนธรรมกะเหรี่ยง
ตลาดโอ๊ะป่อยไม่ใช่แค่พื้นที่ค้าขาย แต่ยังเป็นเวทีให้คนในชุมชนได้แสดงอัตลักษณ์ ผ่านการแต่งกาย ภาษา เพลง และการแสดงของเด็กนักเรียน
“เราอยากให้คนรุ่นใหม่เห็นคุณค่าของวัฒนธรรมตัวเอง หลายคนที่เคยไปทำงานต่างจังหวัดก็กลับบ้านมาค้าขายที่นี่”
ผู้ใหญ่บี ยังเปิด ศูนย์วัฒนธรรมกะเหรี่ยง ให้ผู้มาเยือนได้เรียนรู้วิถีชีวิต ความเชื่อ และภูมิปัญญาท้องถิ่นอย่างใกล้ชิด
ตลาดโอ๊ะป่อยยังเป็นตลาดคาร์บอนต่ำ ใช้ภาชนะจากวัสดุธรรมชาติแทนพลาสติก นักท่องเที่ยวที่นำอาหารมาใส่บาตรจะใช้ภาชนะรักษ์โลกเสมอ “เราตั้งใจให้ตลาดนี้สะอาดทั้งกายและใจ” เขากล่าว
ก้าวต่อไปของโอ๊ะป่อย
แม้ตลาดจะประสบความสำเร็จ แต่ผู้ใหญ่บียังมองไกลกว่านั้น — เขาอยากให้รายได้จากนักท่องเที่ยวกระจายไปทั่วหมู่บ้านและชุมชนใกล้เคียง
มีแผนพัฒนาเส้นทางท่องเที่ยวธรรมชาติ เช่น จุดชมวิว เขาผ้าลาย ที่มีทุ่งหญ้าสะวันนาเปลี่ยนสีตามฤดูกาล การนั่งรถ ATV เที่ยวชมวิถีชีวิต และถนนคนเดินในหมู่บ้าน เพื่อให้การท่องเที่ยวเติบโตไปพร้อมกับคุณภาพชีวิตของคนในพื้นที่
“ผู้นำต้องมีความรัก ความสามัคคี และอดทนครับ ทุกอย่างที่เราทำมาถึงวันนี้ได้ เพราะทุกคนในหมู่บ้านช่วยกัน”
ตลาดโอ๊ะป่อยอาจเป็นเพียงตลาดเล็ก ๆ ริมลำน้ำภาชี
แต่เรื่องราวของผู้ใหญ่บี คือหลักฐานชัดเจนว่า เมื่อผู้นำใช้หัวใจนำทาง — ความสุข ความสงบ และความยั่งยืนก็เกิดขึ้นได้จริง
ตลาดโอ๊ะป่อย (Oh Poi Market)
วัดป่าท่ามะขาม อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี
เปิดทุกวันเสาร์–อาทิตย์ 07.00–14.00 น.
Facebook: ตลาดโอ๊ะป่อย Oh Poi Market
PHOTO Courtesy of Facebook: Oh Poi Market
#ตลาดโอ๊ะป่อย #ภัทรพงศ์วงศ์กิจเกษม #OhPoiMarket #ตลาดวิถีพุทธ #HappeningBKK #OFFTHERADAR
#สวนผึ้ง #ราชบุรี #ท่องเที่ยวชุมชน
