หมา-ไส้กรอก-ฮ็อทด็อก อะไรเกิดก่อนกัน?

       “ซอสเสจ” (sausage) คืออาหารแปรรูปเก่าแก่ที่สุด ปรากฏในมหากาพย์โอดิสซีย์ของโฮเมอร์ยุค 800 ปีก่อนคริสตกาล ซอสเสจในเรื่องนั้นทำจากเนื้อแพะผสมไขมันและเลือดย่างไฟ ในสมัยโบราณซอสเสจหมายถึงอาหารที่ทำจากเนื้อสับชนิดใดก็ได้ จะกรอกลงในไส้ หรือรมควัน หรือทอด หมัก ต้ม ก็เรียกว่าซอสเสจทั้งนั้น ถือเป็นวิธีที่ยอดเยี่ยมในการนำเศษเนื้อมาปรุงและรักษาไว้ไม้ให้เน่าเสียง่าย

        ไส้กรอกสเปนโชรีโซและไส้กรอกโปรตุเกสลิงกวิซาแพร่หลายไปทั่วโลกผ่านทางพ่อค้าและนักสำรวจชาวยุโรป แต่ไส้กรอกที่ได้รับความนิยมที่สุดคือแฟรงค์เฟิร์ทเตอร์ (frankfurter) ของเยอรมนีที่คิดค้นขึ้นราวปี ค.ศ.1690 โดยพ่อค้าเนื้อชื่อโยฮันน์ จอร์จไฮเนอร์ เป็นไส้กรอกลวกรมควัน ใช้เนื้อหมูปนเนื้อวัวเคล้าเครื่องเทศเล็กน้อยยัดไส้ขนาดเล็กทำเป็นเปลาะค่อนข้างยาว เลียนแบบลักษณะของสุนัขพันธุ์ดัชชุนของเขา   

        ดัชชุน (dachshund) เป็นหมาล่าสัตว์ที่มีต้นกำเนิดในเยอรมนีสมัยศตวรรษที่ 15 มาจากสายพันธุ์ขนาดใหญ่ที่มีไว้ล่าตัวแบดเจอร์ นายพรานนำมาพัฒนาให้เหมาะกับการใช้งาน มีลำตัวยาวกล้ามเนื้อแน่น จมูกยาว อุ้งเท้าเหมือนใบพาย ล่าได้ตั้งแต่หมูป่าจนถึงกระต่าย ภายหลังกลายเป็นสุนัขเลี้ยงขนาดกลางถึงเล็ก น้ำหนักประมาณสิบปอนด์ ขนมีสามแบบคือขนยาว ขนสั้น และขนตรง นิสัยช่างเล่น เป็นมิตร ฝึกให้เข้ากับเด็กได้ แต่ค่อนข้างบ้าพลังและมีความคิดของตัวเองหรือเรียกอีกอย่างว่าดื้อ เป็นที่นิยมเลี้ยงทั้งในราชสำนักอังกฤษยุคราชินีวิคตอเรียและไปไกลถึงอเมริกา

        ไส้กรอกดัชชุนก็เดินทางไปกับชาวบาวาเรียอพยพด้วยเหมือนกัน แต่ใช้เวลานานนับสิบปีจึงโด่งดังขึ้นมาในงานเวิลด์แฟร์ที่ชิคาโก ที่พ่อค้านำไปย่างขายร้อนๆ แต่ถึงแม้ไส้กรอกจะอร่อยสักเท่าไรผู้ซื้อก็ยังบ่นว่าลวกมือเพราะร้อนจัดไม่สะดวกที่จะถือกิน คนขายลองใช้ผ้าขาวตัดเป็นชิ้นเล็ก ๆ ให้รองมือ แต่ก็เปลืองผ้าเพราะคนกินไม่ค่อยจะนำมาคืน จึงคิดหาวิธีใหม่ นำขนมปังมิลค์เบรดก้อนเล็กที่เรียกว่า บัน มาผ่าเป็นสองซีก เอาไส้กรอกย่างร้อนๆ ใส่ตรงกลาง ประกบด้วยขนมปังรองมือ กลายเป็นของอร่อยประจำงานออกร้านกลางแจ้งทั่วไปในแถบมิดเวสต์ของสหรัฐอเมริกา และต่อมา ก็เข้าไปขายในสนามกีฬากลางแจ้งอย่างสนามเบสบอล ที่ผู้ชมไม่อยากเสียเวลาไปกินอาหารข้างนอก เป็นอาหารที่ง่าย อิ่มอร่อย เหมาะกับเวลารีบด่วนและราคาก็ถูกดีด้วย จึงเป็นอาหารยอดนิยมในหมู่ผู้มีรายได้น้อย

        สมัยนั้นชาวอเมริกันยังคงเรียกไส้กรอกชนิดนี้ว่า ไส้กรอกดัชชุน แต่สะกดคำว่าดัชชุน (Dachshund) ไม่ถูก เพราะภาษาเยอรมันสะกดยาก ทราบแต่ว่าดัชชุน เป็นพันธุ์สุนัขชนิดหนึ่ง เขาจึงเขียนคำประกอบภาพว่าฮ็อทด็อก ดื้อๆ จึงนิยมเรียกไส้กรอกร้อนๆ ว่าฮ็อทด็อก (hot dog) สืบมาตราบเท่าทุกวันนี้

อ้างอิง

• หนังสืออนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ท่านผู้หญิงศรีนาถ สุริยะ 18 กันยายน 2554
• https://myminidoxie.com/dachshund-history/which-hot-dog-came-first-the-wiener-or-the-dachshund/?fbclid=IwAR057MAVaLbA0oMSgSaVbu28Uem0ikZog8X0FASX12DnDT8zoOnDjAq-JQc
• https://www.baanlaesuan.com/193114/pets/breeds/dachshund
• https://theconversation.com/how-sausages-conquered-the-globe-67405