แอปพลิเคชั่น ที่ต้องมียามที่ฝุ่นควันโจมตีเมืองหลวง

บ้านคุณสีเหลืองหรือสีแดง นี่ไม่ใช่เรื่องการเมืองแต่เรากำลังรับมือกับฝุ่นควันกันอยู่

คำทักทายว่า “กินข้าวหรือยัง” หรือ “ไปไหนมา” นอกจากจะบ่งบอกวัยของคนถามแล้ว ยังแสดงถึงความเชยเป็นอย่างยิ่ง เพราะทุกวันนี้ใครๆ โดยเฉพาะคนกรุงเจอหน้ากันเป็นต้องถามว่า “คุณใช้แอปอะไร” หรือ “วันนี้แถวบ้านคุณสีเหลืองหรือแดง”

แน่นอนว่าเราไม่ได้คุยกันเรื่องเฉดสีทางการเมือง แต่คนกรุงร้อยทั้งร้อยต่างก็หันมาสนใจเรื่องสิ่งแวดล้อมและคุณภาพอากาศกันทันทีที่บ้านเรากลายเป็นเมืองสามหมอกยิ่งกว่าแม่ฮ่องสอน มองไปทางไหนก็เห็นแต่เมืองขมุกขมัวเพราะฝุ่นขนาดเล็กกว่าเส้นผมคนเราถึง 25-100 เท่าหรือที่ใครๆ เรียกกันว่า ฝุ่น pm2.5 ปกคลุมกรุงเทพจนแทบมองไม่เห็นวิวระยะไกล ความหนักเบาของวิสัยทัศน์นั้นขึ้นอยู่กับสภาพอากาศของแต่ละวันมาเป็นเวลาหลายสัปดาห์แล้ว และหมอกมลพิษเหล่านี้ก็ไม่มีทีท่าว่าจะหายไปง่ายๆ เพราะมันเกิดจากการปล่อยมลพิษโดยไร้มาตรการควบคุมแม้ในช่วงเวลาคับขันเช่นนี้

ฝุ่นควันเหนือท้องฟ้ากรุงเทพฯ Photo by Mink Mingle

แม้ว่าเตาปิ้งย่างและเมรุเผาศพอาจจะเคยถูกผู้ว่าฯ กทม.ทำให้เป็นผู้ร้ายในช่วงก่อนหน้านี้ แต่ทุกคนทราบดีว่าผู้ร้ายตัวจริงที่ก่อมลพิษไม่หยุดหย่อนนี้คือ ยานพาหนะ (โดยเฉพาะรถเครื่องยนต์ดีเซล และรถเก่าเช่นรถเมล์ของขสมก.) โครงการก่อสร้างต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นรถไฟฟ้าหลากหลายสาย คอนโด ถนน อุโมงค์ทางลอด และการตัดต้นไม้กุดๆ ด้วยๆ สุดจะแนวแบบกทม.และการไฟฟ้าฯ ก็เป็นการลดตัวช่วยดูดซับควันพิษและจับฝุ่นอีกทาง

ความพยายามของกทม.ที่ต้องล้างถนนอย่างสม่ำเสมอหรือการพยายามจะใช้ฝนหลวงมาชะล้างฝุ่นละอองขนาดเล็กนี้คงเป็นเพียงแค่การแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ ดูเหมือนว่าคนกรุงที่ดูเหมือนจะโชคดีที่ได้อยู่ในเมืองที่เจริญที่สุดในประเทศ ก็กำลังกลายเป็นกลุ่มคนที่โชคร้ายที่สุดอย่างไม่มีทางหลีกเลี่ยง

เพราะฉะนั้นเราคงต้องอยู่กับฝุ่นละอองขนาดเล็กพวกนี่ไปอีกระยะ และในฤดูหนาวปีถัดๆ ไปอีกหลายปีหากรัฐบาลยังไม่มีนโยบายควบคุมเพื่อป้องกันปริมาณฝุ่นที่เพิ่มขึ้นทุกปี

ก่อนออกจากบ้านเราคงต้องตรวจเช็คคุณภาพอากาศให้ดีเสียก่อนว่าวันนี้เราควรพกหน้ากาก N95 หรือไม่ หรือเราควรแม้แต่จะก้าวออกจากบ้านไปยืนที่ริมถนนหรือเปล่า และเราแนะนำให้คุณตรวจคุณภาพอากาศจากแอปทุกครั้งแทนการดูตัวเลขในสื่อทีวีหรือโซเชียลมีเดีย เพราะตัวเลขเล่านั้นจะเป็นตัวเลขประเมินภาพรวมของทั้งจังหวัด แต่แอปของคุณจะดึงข้อมูลจากสถานีตรวจวัดที่ใกล้คุณที่สุดในเวลาที่อัพเดตที่สุดเมื่อคุณกดปุ่มตรวจวัด เพราะฉะนั้นจุดที่คุณอยู่อาจจะมีปริมาณฝุ่นสูงกว่าค่าเฉลี่ยของทั้งกรุงเทพก็เป็นได้

5 แอปพลิเคชั่นที่เราอยากแนะนำคือ

Air4Thai

Download app: https://itunes.apple.com/de/app/air4thai/id594762042?l=en&mt=8

เพียงแค่เปิดอนุญาตให้แอปเข้าถึงโลเคชั่นของคุณ และกดปุ่มเริ่มต้นการใช้งานทุกครั้งที่เปิดแอปขึ้นมาตรวจเช็คคุณภาพอากาศ แอปจะดึงข้อมูลจากสถานีตรวจวัดที่อยู่ใกล้คุณมากที่สุดมาแสดงผลบนหน้าจอเป็นตัวเลขและมีสีบ่งบอกความรุนแรงของสถานการณ์ฝุ่นในละแวกบ้านคุณ

นอกจากนี้แอปนี้ยังสามารถเลือกตรวจคุณภาพอากาศในย่านอื่นๆ ทั่วประเทศ เผื่อใครคิดที่จะย้ายสำมะโนครัวหนีจากเมืองหลวงไปทางภาคใต้ที่มีคุณภาพอากาศที่ดีมากเพื่อหลีกเลี่ยงอากาศที่เกินจะรับไหว

ข้อดีของแอปนี้คือ ใช้ง่าย ไม่ซับซ้อน ให้ข้อมูลเป็นภาษาไทยให้ทุกคนใช้ได้ แต่แอปนี้จะแสดงเพียงข้อมูลพื้นฐานที่ได้รับการอัพเดตตลอดทั้งวันเพื่อให้เรารับมือกับสภาพฝุ่นจึงไม่มีข้อมูลวิเคราะห์หรือคำเตือนอื่นๆ

แอปนี้จัดทำโดยกรมควบคุมมลพิษ เป็นรายงานสถานการณ์มลพิษทางอากาศของประเทศไทยเพื่อสิ่งแวดล้อมและคุณภาพชีวิตที่ดีของประชาชน

AirVisual

Download app: https://itunes.apple.com/de/app/airvisual-air-quality-forecast/id1048912974?l=en&mt=8

คงไม่ใข่เรื่องบังเอิญที่คนที่สนใจเรื่องสิ่งแวดล้อมต่างแชร์คุณภาพอากาศแถวบ้านตัวเองจากแอปนี้ แต่นั่นเป็นเพราะแอปนี้ได้รับการยอมรับว่าเป็นแอปที่ให้ผลแม่นยำที่สุดแอปหนึ่ง

การให้ผลที่แม่นยำกว่าเพราะแอปนี้ให้ผู้ใช้ทั่วไปสามารถซื้อเครื่องมาติดตั้งที่บ้านหรือสำนักงานเป็นการส่วนตัว แล้วลงทะเบียนเข้าร่วมกับทางแอปเป็นหนึ่งในเครือข่ายสถานีตรวจวัด ทั้งนี้เพื่อให้เพื่อนบ้านหรือชุมชนสามารถตรวจวัดระดับฝุ่นในละแวกบ้านตัวเองได้อย่างแม่นยำกว่า เพราะการมีเครือข่ายสถานีตรวจวัดมากกว่าแอปอื่นๆ ทำให้แอปนี้จึงมีค่าฝุ่นที่แตกต่างและแม่นยำมากกว่า

แอปนี้ใช้ง่ายไม่ต่างจากแอปอื่นๆ เพียงคุณอนุญาตให้แอปเข้าถึงโลเคชั่น คุณก็จะได้รับการประมวลผลประจำวัน ทั้งแบบรายวันและรายชั่วโมง อีกทั้งยังมีการพยากรณ์ล่วงหน้าเจ็ดวันอีกด้วย

แต่นอกจากจะบอกค่าตัวเลขของปริมาณฝุ่นในพื้นที่ของคุณแล้ว แอปนี้ยังแสดงผลเตือนกลุ่มคนที่จะได้รับผลกระทบจากคุณภาพอากาศ (แย่ๆ) วันนี้ เช่น เด็กหรือคนชรา

นอกจากนี้แอปยังมีข้อเสนอแนะทางสุขภาพให้กับผู้ใช้ว่าวันดังกล่าวควรจะทำหรือไม่ทำกิจกรรมใดบ้าง เช่น ควรปิดหน้าต่างเมื่ออยู่ในอาคาร ใส่หน้ากากเมื่อออกนอกอาคาร ติดเครื่องฟอกอากาศ หรือหลีกเลี่ยงกิจกรรมกลางแจ้งเป็นต้น

และนอกเหนือไปจากปริมาณฝุ่นละอองขนาดเล็ก pm2.5 แล้ว ยังมีการแสดงปริมาณฝุ่นขนาดอื่นๆ และปริมาณอ็อกซิเจนในพื้นที่อีกด้วย

แต่น่าเสียดายที่แอปนี้มีให้บริการเป็นภาษาอังกฤษเท่านั้น

Sh**t! I Smoke

Download app: https://itunes.apple.com/de/app/sh-t-i-smoke/id1365605567?l=en&mt=8

ถ้าคุณเริ่มเบื่อกับตัวเลขที่ตรงไปตรงมาของปริมาณฝุ่นละอองขนาดเล็กที่เราต้องเผชิญหน้าในแต่ละวัน คุณอาจจะลองเปรียบเทียบให้เห็นภาพว่าวันนี้ปอดของคุณต้องฟอกอากาศหนักเท่ากับคนสูบบุหรี่กี่มวน

แอปนี้จะดึงข้อมูลจากสถานีตรวจวัดคุณภาพอากาศจากสถานีใกล้คุณมากที่สุดแล้วนำปริมาณฝุ่นที่ลอยอยู่ในพื้นที่มาประมวลผลเทียบเท่ากับปริมาณบุหรี่ที่คุณอาจจะต้องสูบ

สำหรับคนที่ไม่สูบบุหรี่ก็จะต้องกลายเป็นคนสูบบุหรี่ไปโดยปริยาย ส่วนใครที่สูบอยู่แล้วก็จะได้รู้สึกประหยัดเงินขึ้นสักเล็กน้อยเพราะปอดของคุณได้ชุ่มฉ่ำไปกับมลพิษอยู่แล้วโดยที่คุณยังไม่ได้จุดสักมวน

ถ้าคุณเช็คข้อมูลในตอนเช้า แอปจะแจ้งว่าวันนี้คุณจะสูบบุหรี่กี่มวน และถ้าเช็คตอนบ่ายแอปจะแจ้งว่าคุณสูบไปแล้วกี่มวน

บางเขตที่การก่อสร้างไม่หนาแน่นมากนัก หรือการจราจรไม่แออัดก็อาจจะมีปริมาณเท่ากับสูบบุหรี่แค่มวนหรือสองมวน แต่ถ้าคุณแจ็คพอตอาศัยในเขตเมืองที่กำลังขยายก็อาจจะเจอบุหรี่เข้าไปครึ่งหรือค่อนซอง

ข้อดีคือการประมวลผลเปรียบเทียบเช่นนี้จะทำให้คุณเห็นภาพในทันที แต่แอปนี้มีแต่ภาษาอังกฤษแต่จะลองโหลดมาเปรียบเทียบสนุกๆ โดยไม่ต้องสนใจคำพูดเสียดแทงการ “สูบ” บุหรี่ของคุณก็ได้

Plume

Download app: https://itunes.apple.com/de/app/plume-air-report-pollution/id950289243?l=en&mt=8

แอปนี้ก็น่าสนใจไม่ใช่น้อย เพราะมันมีการแสดงผลในหลากหลายรูปแบบทำให้คนที่ไม่เข้าใจภาษาอังกฤษหรือตาบอดสีก็สามารถใช้งานได้

แอปนี้ไม่ได้ใช้สีในการบอกความน่าเป็นห่วงของปริมาณฝุ่นละออง แต่แสดงผลผ่านตัวเลข สัญลักษณ์รอยยิ้มหรือโกรธ เส้นกราฟ และคำอธิบายภาษาอังกฤษ

แต่ถึงแม้ว่าการแสดงผลปริมาณฝุ่นหลักจะถูกนำเสนอเป็นตัวเลขและคำอธิบายเป็นภาษาอังกฤษ แต่มันก็มาพร้อมกับตัวการ์ตูนรูปเมฆมายืนยันผลว่าเขตที่คุณพักอาศัยหรือทำงานอยู่นั้นแย่แค่ไหนด้วยการสังเกตมุมปากของเจ้าก้อนเมฆบนแอปที่จะค่อยๆ เปลี่ยนจากมุมปากของรอยยิ้มค่อยๆ ลดลงเรื่อยๆ เป็นหน้านิ่งไปจนถึงไม่พอใจและโกรธกันเลยทีเดียวเมื่อปริมาณฝุ่นขนาดเล็กสูงขึ้นเรื่อยๆ

นอกจากนี้ ผลยังถูกจัดแสดงในรูปแบบของเส้นกราฟที่ขึ้นลง ทำให้คนที่ไม่ถนัดการดูแบบที่กล่าวมาข้างต้น

นอกเหนือจากปริมาณฝุ่น แอปยังมีคำเตือนการทำกิจกรรมกลางแจ้งสำหรับคนบางกลุ่ม หรือแม้แต่การกินอาหารนอกบ้านว่าควรจะทำหรือไม่

แอปนี้มีการแสดงผลเป็นรายชั่วโมง แต่พยากรณ์ล่วงหน้าได้แค่วันเดียว

BreezoMeter

Download app: https://itunes.apple.com/de/app/breezometer-air-quality-index/id989623380?l=en&mt=8

เบื่อจากการต้องคอยระวังฝุ่นและแอปที่ดูแสนจะเรียบง่ายแล้ว ลองมาดูแอปที่แสดงปริมาณฝุ่นผ่านสัญลักษณ์น่ารักๆ เช่น ช้างที่ใช้งวงตัวเองบอกว่าวันนี้ปอดของคุณต้องเจอฝุ่นเท่าไหร่

นอกเหนือไปจากการบอกปริมาณฝุ่น แอปนี้ต่างจากแอปอื่นๆ ตรงที่มีคำเตือนถึงกิจกรรมที่ควรและไม่ควรทำอย่างชัดเจนสำหรับคนแต่ละกลุ่ม นับตั้งแต่ คนเป็นโรคหัวใจ คนเป็นโรคทางเดินหายใจ เด็ก คนชรา หรือแม่แต่คนท้อง

แอปนี้ได้รับการยอมรับว่าเป็นหนึ่งใน 10 แอปยอดนิยม แต่เรากลับเห็นว่ามันแสดงค่าฝุ่นละอองค่อนข้างต่ำเมื่อเทียบกับแอปอื่นๆ นั่นอาจจะเป็นเพราะมันดึงข้อมูลจากสถานีตรวจวัดคนละจุด เพราะฉะนั้นคุณต้องลองดูว่ามันใช้ได้ดีแถวบ้านคุณหรือไม่ เพราะการแสดงผลนั้นดูเข้าใจง่ายมากเลยทีเดียว

ถึงตรงนี้แล้ว คุณลองเลือกแอปที่เหมาะกับรสนิยมของคุณ แล้วหมั่นตรวจสอบอยู่เสมอก่อนจะออกนอกบ้านหรือที่ทำงาน เพื่อที่คุณจะได้เตรียมตัวรับมือกับปริมาณฝุ่นในแต่ละวันและช่วงเวลาได้อย่างถูกต้อง

STORY BY Arinya