Last Stand for Pom Mahakanก่อนที่ชุมชนป้อมมหากาฬจะกลายเป็นอดีตไปจริงๆ ช่างภาพชาวอิตาเลียน Jan Daga ก็ตัดสินใจบันทึกภาพของความทรงจำในอนาคตไว้ผ่านเลนส์เอาไว้ในนิทรรศการภาพถ่าย Last Stand for Pom Mahakan ที่จะเปิดตัวในเย็นวันนี้เวลา 17.30 น. ที่ห้อง SEA-Junction Space ในหอศิลป์กรุงเทพมหานคร แยกปทุมวัน
Daga ประทับใจกับชุมชนแห่งนี้ในครั้งแรกที่เขาได้มาเห็นวิถีชีวิตของผู้คนป้อมมหากาฬเมื่อปี 2016 และได้เรียนรู้ถึงการต่อสู้อันยาวนานกว่าสามทศวรรษของพวกเขา
“ที่นี่ดูเหมือนหมู่บ้านเล็กๆ ที่ชาวบ้านอยู่กันแบบเรียบง่าย แต่มันตั้งอยู่ใจกลางกรุงเทพ” เขาเล่า
ด้วยความเป็นคนอิตาเลียน Daga เชื่อว่าชาวชุมชนต้องชนะการต่อสู้ครั้งนี้แน่ๆ “ผมคิดว่าคนจนต้องชนะ” แม้ว่าเขาจะไม่ได้แสดงสีหน้าเสียใจ แต่ก็รู้สึกผิดหวังไม่น้อยที่กรุงเทพมหานครเลือกที่จะทำลายวิถีชุมชนชาวบ้านธรรมดาอย่างไม่มีเยื่อใย เขายังเล่าอีกว่าถ้าเป็นชุมชนในอิตาลีนี่ต้องมีปะทะกันแน่ๆ เพราะเป็นที่รู้กันว่าคนอิตาเลียนเป็นคนเลือดร้อนเอาเรื่อง “อย่างน้อยต้องมีแก๊สน้ำตา” เขาพูดตอนที่รถเก็บขยะของกทม.กำลังถอยเข้ามาในชุมชน เตรียมพร้อมที่จะรื้อบ้านหลังหนึ่งในชุมชนเช้าเมื่อวาน (วันจันทร์ที่ 15 มกราคม)
แต่ที่นี่คงมีแค่น้ำตาถ้าถึงวันสุดท้ายที่ชาวชุมชนต้องถูกไล่รื้อออกจากบ้านตัวเองจริงๆ เพราะล่าสุด กทม.ก็ได้ประกาศชัดเจนแล้วว่าจะเก็บบ้านไม้โบราณที่สืบประวัติไปถึงต้นรัตนโกสินทร์เหล่านี้ไว้เพียง 7 หลัง (จากที่ทางสมาคมสถาปนิกสยามได้เสนอให้ทำการอนุรักษ์อย่างน้อย 18 หลังหากกทม.ไม่สามารถเก็บไว้ได้ทั้งชุมชน) และที่สำคัญคือไม่เก็บชาวบ้านไว้ เพราะการอนุรักษ์ของกทม.ยังคงดำเนินรอยตามแผนของยูเนสโก้อันเดิมที่ไม่นิยมอนุรักษ์วิถีชีวิต (แต่ถ้าลองไปดูเทรนด์การอนุรักษ์ทั่วโลกในปัจจุบันตามแผนยูเนสโก้ล่าสุด บ้านเมืองอื่นเขาอนุรักษ์ทั้งชุมชน ซึ่งหมายถึงสถาปัตยกรรมและผู้อยู่อาศัย)
ก่อนที่ชุมชนป้อมมหากาฬจะกลายเป็นอดีตไปจริงๆ เราอยากชวนให้คุณไปทำความรู้จักกับชาวบ้านก่อนจะสาย และเย็นนี้ลองไปฟังประสบการณ์ตรงของ Daga ว่าเขาประทับใจอะไรกับชุมชนแห่งนี้
Daga จะร่วมพูดคุยกับ Michael Hertzfeld นักวิชาการจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดที่ได้เฝ้าติดตามสถานการณ์ชุมชนนี้มาตั้งแต่ต้น และชาตรี ประกิตนนทการซึ่งเป็นอาจารย์คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากรที่ติดตามประเด็นนี้มาสิบกว่าปี
นิทรรศการภาพถ่ายนี้จะจัดแสดงถึงวันอาทิตย์ที่ 21 มกราคม 2561
