บุพเพสันนิวาสนำพา...มาที่ถนนเบรสต์เจริญกรุง 36...

        อยากเดินทางตามรอยคุณพี่หมื่น แต่เวลาไม่เอื้ออำนวยให้ไปไกลถึงกรุงศรีฯ ออเจ้าก็มิพักต้องน้อยใจในวาสนา มาย้อนเวลาหาอดีตกันได้ในใจกลางกรุงเทพ ณ สถานที่สำคัญอันมีนามรำลึกถึงวีรกรรมของคณะทูตไทยสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ที่คุณพี่หมื่นของน้องร่วมขบวนไปด้วย

        หมื่นสุนทรเทวา หรือคุณพี่ของแม่การะเกดนั้น ท่านมีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์ และได้รับการอวยยศเป็นขุนศรีวิสารวาจา ตรีทูตผู้ติดตามออกพระวิสุทธสุนธร (โกษาปาน) และออกหลวงกัลยาราชไมตรี ไปเจริญพระราชไมตรีกับพระเจ้าหลุยส์ที่สิบสี่แห่งฝรั่งเศส

        คณะราชทูตสยามจำนวน 40 ท่าน ออกเดินทางในวันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2228  พร้อมกับคณะราชทูตฝรั่งเศสที่นำโดยเชอร์วาเลียร์  เดอ  โชมองต์ โดยสารเรือลัวโซ  กับเรือลา  มาลีญ ไปถึงท่าเมืองเบรสต์ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศฝรั่งเศสเมื่อวันที่  18  มิถุนายน   2229

        บันทึกรายวันของออกพระวิสุทธสุนธร (โกษาปาน) ซึ่งเก็บรักษาอยู่ที่หอจดหมายเหตุ สำนักมิซซังต่างประเทศ กรุงปารีส บรรยายรายละเอียดเกี่ยวกับตึกรามบ้านช่องที่ได้ไปพบ เช่น โรงระหัดตำดินประสิวตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกบริเวณแม่น้ำเมืองแบรสต์ ไว้ว่า “แลในเมืองแบรศฟากข้างตะวันตกถัดป้อมปากน้ำเข้ามา มีตึกสามตึกไว้ขนมปัง แลปลา แลถั่ว และน้ำมันลูกไม้ แลน้ำส้มองุ่นสำหรับเสบียงกำปั่น แลชั้นบนนั้นมีตึกไว้ดินประสิวตึกแลถัดเข้ามานั้นจึงเป็นตึกพลเมืองทั้งปวงอยู่...”¹        

        จากแบรสต์ คณะราชทูตไทยเดินทางต่อไป จนกระทั่งได้เข้าเฝ้าพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 ณ ท้องพระโรงพระราชวังแวซายส์ เมื่อวันที่ 1 ก.ย.2229 และเดินทางกลับเมื่อ 27 ก.ย.2230 ซึ่งรวมระยะการเดินทางทั้งหมดถึง 1 ปี 9 เดือน

       ต่อมา ทางการฝรั่งเศสได้เปลี่ยนชื่อถนนแซงต์ ปิแอร์ ในเมืองแบรสต์ เป็น Rue de Siam หรือถนนแห่งสยาม เพื่อเป็นที่ระลึกถึงการเดินทางของคณะราชทูตไทย

        สามร้อยกว่าปีผ่านไป...ไทยกับฝรั่งเศสฉลองสัมพันธไมตรีด้วยการเพิ่มชื่อถนนแบรสต์ (Rue de Brest) ที่เจริญกรุงซอย 36 หรือซอยโรงภาษี บริเวณนี้คือทั้งของสถานทูตและทำเนียบเอกอัครราชทูตฝรั่งเศสประจำประเทศไทย

        แถวถนนแบรสต์นี้มีที่เที่ยวเล่นทั้งแม่น้ำเจ้าพระยา โบสถ์คาทอลิก ตึกโรงแรมฝรั่ง ร้านกาแฟงามๆ ท่าเรือที่แม้ไม่มีสำเภาแต่ก็มากมายด้วยเรือหางยาว เรือข้าวและเรือยนต์ที่เต็มไปด้วยอาคันตุกะจากประเทศจีน เลยไปทางปสานบางรัก มีร้านขนมหวานบุญทรัพย์ หรือร้านคุณหลวง ขายขนมไทยโปรตุเกสอย่างหม้อแกงฝอยทองที่สืบทอดจากแม่มะลิ ท้าวทองกีบม้าเมื่อครั้งกระโน้น

        ลองมาเยือนถนนของคุณพี่หมื่นกันได้นะเจ้าคะ นอกจากชมตึกสวยขนมอร่อยแล้ว ยังอาจพบเนื้อคู่ก็เป็นได้...

อ้างอิง

1) ก่องแก้ว วีระประจักษ์, “บันทึกรายวันของออกพระวิสุทธสุนทร (โกษาปาน) ราชทูตไทยไปฝรั่งเศส,” ศิลปากร ๒๘, ๖ (มกราคม ๒๕๒๘) : ๒๗-๑๔๕.