คาสุเทระ คาสเทลล่า ขนมฝรั่ง และท้าวทองกีบม้า
ขนมชื่อดังของหลายๆ ชาติ มีความเป็นเครือญาติกัน อย่างคาสุเทระ คาสเทลล่าและขนมฝรั่งนั่นไง
คาสุเทระ เค้กฟองน้ำนุ่มๆ ที่เราหอบหิ้วกลับมาเป็นของฝากจากญี่ปุ่นนั้น ที่จริงเป็นขนมเชื้อสายโปรตุเกส ยุคเดียวกับท้าวทองกีบม้า และเป็นญาติกันกับขนมฝรั่งกุฏีจีนที่กลายมาเป็นขนมไทย ชื่อเดิมคือ คาสเทลล่า มีอายุกว่าสี่ร้อยปีแล้ว
พ่อค้าชาวโปรตุเกสคาสเทลล่าเข้าไปในญี่ปุ่นครั้งแรกที่เมืองนางาซากิ บนเกาะคิวชู ช่วงคริสตศตวรรษที่ 16 ชื่อแคสเทลล่า มาจากเปา เดอ คาสเตล่า แปลว่า ขนมปังจากคาสติล คล้ายกับเค้กโปรตุเกสที่เรียกว่าเปา เดอ โล
โปรตุกีสเป็นชาวยุโรปกลุ่มแรกที่เดินทางไปถึงญี่ปุ่น และเริ่มทำการค้ากับเผยแผ่ศาสนาที่นั่น โดยมิชชันนารี นางาซากิเป็นท่าเรือเดียวของญี่ปุ่นที่เปิดค้าขายกับฝรั่ง
โปรตุเกสมีสินค้าแปลกใหม่มากมายไปนำเสนอ เช่นปืน, ยาสูบ และฟักทอง รวมทั้งสูตรอาหารอย่างขนมปังและเทมปุระ
เชื่อกันว่า คำศัพท์ “อาริกาโตะ” ที่แปลว่าขอบคุณ ญี่ปุ่นก็ได้มาจาก “ออบริกาโด้” ในภาษาโปรตุเกส
คาสเทลล่าอยู่ญี่ปุ่นมานาน รสชาติก็ปรับให้เข้ากับเอเชีย จากส่วนผสมเดิมเพียงสี่อย่างคือแป้ง ไข่ นมและน้ำเชื่อมหรือน้ำผึ้ง ก็มาเติมผงมัทฉะชาเขียว น้ำตาลทรายแดงแบบญี่ปุ่น ถั่วแดง โกโก้ กาแฟ วนิลา ใส่พิมพ์หลายๆ แบบ มีขนาดเล็กชิ้นพอดีคำ เรียกว่าเบบี้ คาสเตลล่า ที่นิยมกันมาก
ส่วนผสมของคาสเทลล่านั้นใกล้เคียงกับขนมฝรั่ง ที่ทำในสมัยท้าวทองกีบม้าเช่นกัน ขนมฝรั่งใช้ไข่ น้ำตาล แป้งสาลี ไม่มีนม
พอมาอยู่ไทยก็โรยหน้าด้วยของเชื่อมแบบจีน ลูกเกด พลับแห้ง ฟักเชื่อม สูตรปัจจุบันที่นิยมกัน เป็นขนมฝรั่งเศสแบบกุฏีจีน ในชุมชนไทยเชื้อสายโปรตุเกสย่านฝั่เธน.ที่อพยพเข้ามาเมื่อกรุงศรีอยุธยาแตกครั้งที่สอง
Main photo courtesy of @susiroo IG
